CMV (Sitomegalovirüs), insan vücudunda bulunan bir tür herpesvirüsüdür. Bu virüs, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Ancak sağlıklı yetişkinlerde genellikle belirtiler göstermez ve sessizce vücutta kalır.
CMV, ilk olarak 1956 yılında tanımlanmıştır. Adını, hücrelerde oluşturduğu büyük çekirdekli hücrelerden (megalo) ve virüs anlamına gelen “virus” kelimesinden almaktadır. Dünya çapında yaygın bir enfeksiyon olup, yetişkinlerin yaklaşık %50-80’inde görülebilmektedir.
Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen CMV virüsü, hamile kadınlar, organ nakli veya kök hücre nakli yapılan hastalar, AIDS hastaları gibi risk grubundaki kişilerde daha dikkatle takip edilmelidir. Düzenli kontroller ve uygun tedavi ile CMV enfeksiyonu yönetilebilir.
CMV Virüsü Belirtileri ve Teşhisi
CMV enfeksiyonunun belirtileri, kişinin bağışıklık sisteminin durumuna göre değişiklik gösterir. Sağlıklı yetişkinlerde genellikle semptom vermez ve sessiz seyreder. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Ateş
- Halsizlik
- Kas ağrıları
- Lenf bezlerinde şişme
- Karaciğer veya dalak büyümesi
- Pnömoni
- Retinit (göz iltihabı)
- Ensefalit (beyin iltihabı)
- Gastroenterit (mide-bağırsak iltihabı)
CMV enfeksiyonu, kan testleri, doku örneği incelemesi veya görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilir. Doktorunuz, belirtilerinize ve risk durumunuza göre en uygun tanı yöntemini seçecektir.
CMV Virüsünün Nedenleri
CMV virüsü, kişiden kişiye temas yoluyla bulaşır. Virüs, vücut sıvılarında (kan, tükürük, idrar, meni, gözyaşı, anne sütü) bulunur ve bu sıvılarla temas sonucu enfeksiyon oluşur.
CMV virüsü, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Örneğin:
- Organ nakli yapılan hastalar
- Kök hücre nakli yapılan hastalar
- Hamile kadınlar
- AIDS hastaları
- Kemoterapi alan kanser hastaları
Bu kişilerde CMV enfeksiyonu, hayati tehlike oluşturabilecek komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle, bu risk grubundaki kişiler düzenli olarak CMV taraması yaptırmalı ve gerektiğinde antiviral tedavi almalıdır.
CMV Virüsü ile İlgili Risk Faktörleri
CMV enfeksiyonuna yakalanma riski, kişinin bağışıklık sistemi durumuna göre değişir. Aşağıdaki faktörler, CMV enfeksiyonu için risk oluşturabilir:
- Bağışıklık sistemi zayıflığı:
- Organ nakli veya kök hücre nakli yapılan hastalar
- AIDS hastaları
- Kemoterapi alan kanser hastaları
- Doğuştan bağışıklık sistemi hastalığı olanlar
- Hamilelik:
- Hamile kadınlar, bebeklerine CMV bulaştırma riski taşır.
- Yaş:
- Yaşlı yetişkinler, CMV enfeksiyonu geçirme olasılığı daha yüksektir.
- Coğrafi konum:
- Gelişmekte olan ülkelerde CMV enfeksiyonu daha yaygındır.
- Sosyoekonomik durum:
- Düşük sosyoekonomik seviyedeki kişilerde CMV enfeksiyonu daha sık görülür.
Bu risk faktörlerinin farkında olarak gerekli önlemleri almak, CMV enfeksiyonunun önlenmesi ve erken teşhisi açısından önemlidir.
CMV Virüsü Nasıl Bulaşır?
CMV virüsü, enfekte kişilerin vücut sıvılarıyla temas sonucu bulaşır. Başlıca bulaşma yolları şunlardır:
- Temas: Enfekte kişilerle yakın temas (öpüşme, sarılma vb.) sonucu
- Cinsel ilişki: Enfekte kişilerle cinsel ilişki sonucu
- Anne-bebek: Hamile anneden bebeğe, plasentadan veya anne sütüyle
- Organ/doku nakli: Enfekte organ veya doku nakli sonucu
- Kan transfüzyonu: Enfekte kan ürünleri aracılığıyla
CMV virüsü, günlük hayattaki normal temas ve aktiviteler sırasında da bulaşabilir. Bu nedenle, özellikle bağışıklık sistemi zayıf kişilerin, CMV bulaşma riskini azaltmak için hijyen kurallarına dikkat etmesi önemlidir.
