Doğum kontrolü, kadınların ve çiftlerin istenmeyen gebeliklerden kaçınmalarına yardımcı olan önemli bir sağlık konusudur. Doğum kontrol hapları, bu amaçla kullanılan en yaygın yöntemlerden biridir. Peki, doğum kontrol hapı nasıl başlanır ve nasıl kullanılır? Bu makalede, doğum kontrol haplarının işleyişi, avantaj ve dezavantajları, kullanım yöntemi ve başlamadan önce dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında ayrıntılı bilgi vereceğiz.
Doğum Kontrol Hapı Nedir?
Doğum kontrol hapları, kadınların istenmeyen gebeliklerden korunmalarını sağlayan ilaçlardır. Genellikle ağızdan alınan bu ilaçlar, yumurta hücresinin döllenme ve rahime yerleşme sürecini engelleyerek hamileliği önler. Doğum kontrol hapları, hem tek başına hem de diğer yöntemlerle (prezervatif, diyafram, spiraller vb.) birlikte kullanılabilir.
Doğum kontrol hapları, farklı formülasyonlarda ve içeriklerde üretilmektedir. Kombine doğum kontrol hapları, östrojen ve progesteron hormonlarını içerir. Progesteron yalnız içeren haplar da mevcuttur. Hangi hap size uygun olacağı, doktorunuz tarafından değerlendirilecektir.
Doğum Kontrol Hapının Nasıl Çalıştığı
Doğum kontrol hapları, kadın vücudundaki doğal hormonal dengeyi değiştirerek hamileliği önler. Haplar, yumurta hücresinin olgunlaşmasını ve yumurtlamasını engeller. Ayrıca, rahim iç duvarındaki değişiklikler sayesinde döllenmiş yumurtanın rahim duvarına yerleşmesini zorlaştırır.
Doğum kontrol hapları, düzenli kullanıldıklarında %99 oranında etkilidir. Ancak, ilacın doğru ve tutarlı bir şekilde alınmaması durumunda, hamilelik riski artabilir.
Doğum Kontrol Hapının Avantajları ve Dezavantajları
Avantajları:
- Etkili doğum kontrolü sağlar.
- Adet düzensizliklerini azaltabilir.
- Adet ağrılarını ve kanama miktarını azaltabilir.
- Over kisti, rahim içi iltihaplanma ve yumurtalık kanserini önleyebilir.
- Anemi riskini azaltabilir.
Dezavantajları:
- Kullanıcının vücuduna uyum sağlaması gereken bir süre vardır.
- Baş ağrısı, bulantı, meme hassasiyeti gibi geçici yan etkiler görülebilir.
- Sigara içen 35 yaş üstü kadınlarda daha yüksek risk taşır.
- Bazı ilaçlarla etkileşime girebilir.
- Düzenli kullanım gerektirdiği için, unutkanlık durumunda etkisiz kalabilir.
Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?
Doğum kontrol hapları, genellikle 28 günlük paketler halinde satılır. Paketteki hapların 21’i etkin madde içerirken, 7’si plasebo (etkin olmayan) haplardan oluşur.
Hapları kullanmaya başlarken, ilk gün adet kanamasının başladığı gün olarak kabul edilir. İlk paketi bu gün başlatmalısınız. Daha sonraki paketlere, her ay aynı gün başlamalısınız.
Hapları her gün, tercihen aynı saatte almak önemlidir. Günlük almayı unutursanız, hamilelik riski artabilir. Unutulan haplar hızlıca telafi edilmelidir.
Plasebo haftasında adet kanaması gerçekleşir. Bu hafta sonunda yeni bir paket başlatılmalıdır.
Doğum Kontrol Hapı Başlamadan Önce Nelere Dikkat Etmeli?
Doğum kontrol haplarına başlamadan önce aşağıdaki hususlara dikkat etmeniz önemlidir:
- Sağlık Değerlendirmesi: Doktorunuzla görüşerek sağlık geçmişinizi ve ihtiyaçlarınızı değerlendirmeniz gerekir. Doktorunuz, size uygun olan doğum kontrol hapını belirleyecektir.
- Diğer İlaçlarla Etkileşim: Kullandığınız diğer ilaçların, doğum kontrol haplarıyla etkileşime girebileceğini unutmayın. Doktorunuza tüm ilaçlarınızı bildirmelisiniz.
- Sigara İçme Durumu: Sigara içen 35 yaş üstü kadınlarda, doğum kontrol hapları daha yüksek risk taşır. Doktorunuzla bu konuyu görüşmelisiniz.
- Alerji ve Yan Etkiler: Doğum kontrol haplarının içeriğine karşı herhangi bir alerjiniz olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Olası yan etkileri de önceden bilmeniz önemlidir.
- Gelecek Planları: Hamile kalmayı planlıyor musunuz? Doğum kontrol haplarından ayrılmayı düşünüyor musunuz? Doktorunuzla bu konuları konuşmalısınız.
Doğum kontrol haplarına başlamadan önce tüm bu hususları dikkatlice değerlendirmeniz, size en uygun yöntemi seçmenize yardımcı olacaktır.
