Bartholin apsesi, vajinanın arka kısmında bulunan Bartholin bezlerinde oluşan bir enfeksiyondur. Bu bezler, vajinal lubrikasyonu sağlayan ve cinsel ilişki sırasında kayganlaşmayı artıran küçük bezlerdir. Bartholin apsesi, bu bezlerde biriken ve enfekte olan sıvı nedeniyle oluşur.
Bartholin apsesi, genellikle tek taraflı olarak ortaya çıkar ve ağrılı, kızarık ve şişkin bir kitle şeklinde kendini gösterir. Kadınların yaklaşık %2’sinde görülen bu durum, her yaşta görülebilir ancak en sık 20-30 yaş arasındaki kadınlarda rastlanır.
Bartholin apsesi, temizlik ve hijyen alışkanlıklarındaki bozulmalar, cinsel ilişki sırasında enfeksiyona yol açan travmalar, hamilelik ve doğum gibi faktörlere bağlı olarak oluşabilir. Eğer tedavi edilmezse, apsenin büyümesi ve daha ciddi komplikasyonlara yol açması mümkündür.
Bartholin Apsesinin Belirtileri
Bartholin apsesinin en belirgin belirtileri şunlardır:
- Vajinal bölgede ağrılı, kızarık ve şişkin bir kitle
- Cinsel ilişki, oturma veya yürüme sırasında artan ağrı
- Ateş, titreme ve halsizlik gibi genel enfeksiyon belirtileri
- Cinsel ilişki sırasında ağrı veya kanama
- Apse patladığında iltihaplı akıntı gelmesi
Bartholin apsesi, başlangıçta küçük bir şişlik şeklinde ortaya çıkabilir ve zamanla büyüyebilir. Apse patladığında, akıntının kötü kokması da mümkündür. Eğer apse patlamamışsa, kitleye dokunulduğunda ağrı hissedilebilir.
Bartholin Apsesi Neden Oluşur?
Bartholin apsesi, genellikle bakteriyel enfeksiyonlar sonucunda oluşur. En sık rastlanan etkenler, Escherichia coli, Staphylococcus aureus ve Streptococcus bakterileridir. Bunların yanı sıra, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da Bartholin apsesine neden olabilir.
Bartholin bezlerinin tıkanması, sıvı birikimine ve enfeksiyona yol açar. Tıkanıklığın nedenleri arasında şunlar yer alır:
- Cinsel ilişki sırasında oluşan travmalar
- Doğum veya düşük sonrası oluşan travmalar
- Kötü hijyen alışkanlıkları
- Hamilelik
- Diyabet
- Bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar
Eğer Bartholin bezleri tıkanır ve enfekte olursa, apse oluşumu kaçınılmaz hale gelir. Bu nedenle, Bartholin apsesi oluşumunu önlemek için iyi hijyen alışkanlıkları, cinsel ilişki sırasında dikkat ve düzenli kontroller önemlidir.
Bartholin Apsesi Tedavi Yöntemleri
Bartholin apsesinin tedavisi, apsein büyüklüğüne, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. Tedavi yöntemleri şunlardır:
- Sıcak Uygulama ve İlaç Tedavisi: Apse ilk ortaya çıktığında, sıcak uygulama ve antibiyotik tedavisi genellikle yeterli olur. Sıcak uygulama, apsein olgunlaşmasını ve daha sonra drene olmasını sağlar. Antibiyotikler ise enfeksiyonu kontrol altına alır.
- Drenaj: Eğer sıcak uygulama ve ilaç tedavisi yeterli olmaz ise, apsein cerrahi olarak drene edilmesi gerekir. Bu işlem, lokal anestezi altında yapılır ve apse boşaltılır.
- Marsupiyalizasyon: Bazı durumlarda, apsein tamamen boşaltılması ve Bartholin bezinin cerrahi olarak açılıp dikiş atılması (marsupiyalizasyon) gerekebilir. Bu işlem, apsein tekrarlamaması için yapılır.
- Bartholin Bezi Eksizyonu: Tekrarlayan Bartholin apsesi vakalarında, Bartholin bezinin tamamen çıkarılması (eksizyonu) gerekebilir. Bu işlem, kalıcı bir çözüm sağlar ancak cinsel işlevlerde azalmaya yol açabilir.
Tedavi yöntemi, hastanın tercihlerine, apsein durumuna ve hekimin önerisine göre belirlenir. Tedavi sonrası, enfeksiyonun tekrarlamaması için iyi hijyen alışkanlıkları çok önemlidir.
Bartholin Apsesi Ameliyatı
Bartholin apsesi, cerrahi müdahale gerektiren durumlarda, marsupiyalizasyon veya Bartholin bezi eksizyonu şeklinde tedavi edilir. Bu ameliyatlar, genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir.
Marsupiyalizasyon işleminde, apse boşaltıldıktan sonra, Bartholin bezinin ağız kısmı açılarak dikiş atılır. Bu sayede, bezin tekrar tıkanması ve apse oluşumu önlenmiş olur.
Bartholin bezi eksizyonunda ise, enfekte veya tekrarlayan Bartholin bezi tamamen çıkarılır. Bu işlem, kalıcı bir çözüm sağlar ancak cinsel işlevlerde azalmaya yol açabilir.
Ameliyat öncesinde, hastaya genel sağlık durumu, cerrahi riskleri ve olası komplikasyonlar hakkında bilgi verilir. Hastanın onayı alındıktan sonra, ameliyat planlanır.
Ameliyat sırasında, aşağıdaki adımlar takip edilir:
- Lokal anestezi uygulanır.
- Apse boşaltılır veya Bartholin bezi çıkarılır.
- Gerekirse, dikiş atılır.
- Yara bölgesi temizlenir ve pansuman yapılır.
Ameliyat sonrası, ağrı kontrolü, enfeksiyon önleme ve iyileşme süreci takip edilir. Hastaya, iyileşme süreci ve yapması gerekenler hakkında detaylı talimatlar verilir.
Bartholin Apsesi Ameliyatı Sonrası Bakım
Bartholin apsesi ameliyatı sonrası, iyileşme süreci yakından takip edilmelidir. Aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
- Ağrı Kontrolü: Ameliyat sonrası ağrı, reçete edilen ağrı kesicilerle kontrol altına alınır.
- Enfeksiyon Önleme: Yara bölgesi düzenli olarak temizlenir ve pansuman yapılır. Antibiyotik tedavisi uygulanır.
- İyileşme Süreci: İlk birkaç gün dinlenme, sonrasında kademeli olarak normale dönüş önerilir. Cinsel ilişki, oturma ve egzersiz gibi aktiviteler, iyileşme süreci dikkate alınarak yeniden başlanır.
- Kontrol Muayeneleri: Ameliyat sonrası kontrol muayeneleri, iyileşme sürecini değerlendirmek için önemlidir. Doktor, yara iyileşmesini, enfeksiyon belirtilerini ve olası komplikasyonları kontrol eder.
- Hijyen Alışkanlıkları: İyi hijyen alışkanlıkları, Bartholin apsesinin tekrarlanmasını önlemek için çok önemlidir. Bölgesel temizlik, ıslak mendil kullanımı ve sık duş alma gibi önlemler alınmalıdır.
Bartholin apsesi ameliyatı sonrası, hastanın aktif katılımı ve doktor önerilerine uyumu, iyileşme sürecinin hızlı ve sorunsuz geçmesini sağlar. Düzenli kontroller ve hijyen alışkanlıkları, tekrarlayan olgularda de önemlidir.
