Bartholin kisti, vulvanın alt kısmında yer alan bartholin bezlerinin tıkanması sonucunda oluşan bir durumdur. Bartholin bezleri, vajinal bölgenin yağlanması ve nemlendirilmesi için önemli bir rol oynar. Ancak bazen bu bezlerin tıkanması nedeniyle kist oluşabilir.
Bartholin kistleri, genellikle ağrısız ve hassas olmayan şişlikler olarak ortaya çıkar. Kadınların yaşamlarının herhangi bir döneminde oluşabilir, ancak en sık görüldüğü yaş grubu 20-30 yaş arasıdır. Kist büyüdükçe ağrı ve rahatsızlık hissedebilirsiniz.
Bartholin kistleri genellikle benign (kötü huylu olmayan) yapıdadır, ancak nadiren de olsa kötü huylu (malign) olabilirler. Bu nedenle, bartholin kisti gelişen kadınların düzenli kontroller yaptırması önem taşır.
Bartholin Kisti Nedenleri
Bartholin kistlerinin oluşmasının başlıca nedenleri şunlardır:
- Tıkanma: Bartholin bezlerinin tıkanması, en yaygın nedendir. Bu tıkanma, bezlerin kanallarının enfeksiyon, travma veya diğer faktörler nedeniyle tıkanması sonucunda oluşur.
- Enfeksiyon: Bartholin bezlerinin enfeksiyonu, kist oluşumuna neden olabilir. Enfeksiyon, bakteriyel veya viral kaynaklı olabilir.
- Travma: Vulva veya vajinal bölgeye gelen travmalar, bartholin bezlerinin tıkanmasına ve kist oluşumuna yol açabilir.
- Hormonal Değişiklikler: Hamilelik, menopoz veya doğum kontrol ilaçları gibi hormonal değişiklikler, bartholin bezlerinin işlevini etkileyerek kist oluşumuna neden olabilir.
- Kalıtsal Faktörler: Bazı kadınlarda bartholin kistleri daha sık görülebilir. Bu durum, genetik faktörlerin etkisiyle ilişkilendirilir.
Bartholin Kisti Belirtileri
Bartholin kistleri genellikle belirtisiz olabilir ve fark edilmeyebilir. Ancak kist büyüdükçe, aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
- Ağrısız Şişlik: Vulvanın alt kısmında, bir veya her iki tarafta ağrısız, yumuşak bir şişlik hissedilebilir.
- Ağrı ve Rahatsızlık: Kist büyüdükçe, vulvada ağrı, batma veya rahatsızlık hissi oluşabilir.
- Cinsel İlişki Sırasında Ağrı: Kist, cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.
- Yürürken Rahatsızlık: Büyük kistler, yürürken rahatsızlık hissine sebep olabilir.
- İdrar Yaparken Ağrı: Kist, idrar kanalına baskı yaparak idrar yaparken ağrıya neden olabilir.
- Enfeksiyon Belirtileri: Kist enfekte olursa, kızarıklık, ateş, ağrı ve akıntı gibi belirtiler görülebilir.
Bartholin Kisti Teşhis ve Tanı Yöntemleri
Bartholin kistinin teşhisi için aşağıdaki yöntemler kullanılır:
- Fizik Muayene: Doktor, vulvayı muayene ederek kistli bölgeyi tespit eder.
- Görüntüleme Testleri: Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme testleri, kistlerin boyutunu, yerini ve yapısını değerlendirmek için kullanılabilir.
- Biyopsi: Nadiren, kistli bölgeden alınan bir doku örneğinin incelenmesi (biyopsi) gerekebilir, özellikle kötü huylu olma ihtimali varsa.
- Laboratuvar Testleri: Kan ve idrar testleri, enfeksiyon veya diğer durumları belirlemek için yapılabilir.
Bartholin Kisti Tedavi Yöntemleri
Bartholin kistlerinin tedavisi, kistlerin büyüklüğü, belirtileri ve altta yatan nedene göre değişir. Aşağıdaki tedavi seçenekleri uygulanabilir:
- Sıcak Uygulama: Kiste sıcak uygulama yapılması, kistlerin kendiliğinden açılmasını sağlayabilir.
- Drenaj: Doktor, kist içindeki sıvıyı iğne yardımıyla boşaltabilir.
- Antibiyotik Tedavisi: Enfekte kistlerde, antibiyotik tedavisi uygulanır.
- Cerrahi Tedavi: Büyük, tekrarlayan veya enfekte kistlerde, cerrahi yöntemler (marsupiyalizasyon, eksizyon) kullanılabilir.
- Enjeksiyon Tedavisi: Kist içine steroid veya diğer ilaçların enjeksiyonu, kistlerin küçülmesine yardımcı olabilir.
Bartholin kistlerinin uygun tedavisi, doktorunuzla birlikte belirlenmelidir. Erken teşhis ve doğru tedavi, komplikasyonların önlenmesinde önemlidir.
Bartholin kistlerine yönelik endişeleriniz varsa, lütfen vakit kaybetmeden bir kadın doğum uzmanına başvurun. Erken teşhis ve uygun tedavi, komplikasyonların önlenmesinde kritik rol oynar.
