Bartholin kisti, kadınlarda vajenin arka kısmında yer alan Bartholin bezlerinin tıkanması sonucu oluşan bir tür kistik oluşumdur. Bu bezler, vajinal lubrifikasyonu sağlayan önemli salgı bezleridir. Tıkanma sonucu, bu bezlerin içerisinde sıvı birikir ve kist oluşur.
Bartholin kistleri, genellikle ağrısız ve asemptomatik olarak başlar. Ancak zamanla büyüyebilir ve ağrılı bir hal alabilir. Kistler, enfeksiyon veya patlama riski taşıdığından dolayı dikkatle takip edilmelidir.
Bartholin kistleri, kadınların yaşam boyu karşılaşabileceği yaygın bir jinekolojik sorundur. Özellikle genç ve orta yaşlı kadınlarda daha sık görülür. Doğru tanı ve uygun tedavi, komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir.
Bartholin Kisti Belirtileri
Bartholin kistleri, genellikle başlangıçta herhangi bir belirti vermez. Ancak zamanla büyüdükçe aşağıdaki semptomlar ortaya çıkabilir:
- Ağrısız, yumuşak şişlik veya kitle hissi vajende
- Ağrılı, hassas şişlik veya kitle hissi vajende
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Oturma veya yürüme sırasında rahatsızlık
- Enfeksiyon belirtileri (ateş, kızarıklık, akıntı)
- Kist patlaması sonrası aniden gelişen ağrı
Kistler büyüdükçe, basınç hissi ve hareket kısıtlılığı da görülebilir. Enfeksiyon gelişmesi durumunda ise şiddetli ağrı, ateş ve akıntı gibi belirtiler ortaya çıkar.
Bartholin Kisti Nedenleri
Bartholin kistlerinin oluşum nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörler risk faktörü olarak kabul edilmektedir:
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar: Gonore, klamidya gibi enfeksiyonlar Bartholin bezlerinin tıkanmasına neden olabilir.
- Travma veya cerrahi işlemler: Vajinal bölgeye uygulanan cerrahi işlemler veya travmalar Bartholin bezlerinin tıkanmasına yol açabilir.
- Hormonal değişiklikler: Gebelik, doğum, menopoz gibi hormonal değişikliklerin Bartholin bezlerini etkileyebileceği düşünülmektedir.
- Sigara kullanımı: Sigara içen kadınlarda Bartholin kisti oluşma riski daha yüksektir.
- Obezite: Aşırı kilolu veya obez kadınlarda Bartholin kisti görülme sıklığı daha fazladır.
Bu risk faktörlerine sahip kadınlarda, Bartholin kisti oluşma ihtimali daha yüksektir. Erken tanı ve uygun tedavi, komplikasyonların önlenmesi açısından oldukça önemlidir.
Bartholin Kisti Tanısı
Bartholin kistinin teşhisi genellikle fizik muayene ile konur. Doktor, vajinal bölgeyi dikkatle inceleyerek kistik bir oluşum olup olmadığını değerlendirir. Ayrıca, kist büyüklüğü, hassasiyet ve enfeksiyon belirtileri de değerlendirilir.
Bazı durumlarda, tanıyı doğrulamak için ek tetkikler de yapılabilir:
- Görüntüleme testleri: Ultrason, MR veya bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri kist yapısını daha ayrıntılı değerlendirmek için kullanılabilir.
- Biyopsi: Şüpheli durumlarda, kist içeriğinden alınan bir örneğin patolojik incelemesi yapılabilir.
- Kültür testi: Enfeksiyon şüphesi varsa, kist içeriğinden alınan kültür testi enfeksiyon etkenini belirlemek için kullanılır.
Doktorunuz, size uygun tanı yöntemlerini belirleyecek ve size en uygun tedavi seçeneğini önerecektir.
Bartholin Kisti Patlaması ve Komplikasyonları
Bartholin kistleri, zamanla büyüyebilir ve patlayabilir. Kist patlaması, aniden gelişen şiddetli ağrı, kanama ve enfeksiyon gibi komplikasyonlara neden olabilir.
Kist patlaması sonrası gelişebilecek komplikasyonlar şunlardır:
- Enfeksiyon (Abse oluşumu): Patlamış kist, bakterilerin vajinal bölgeye girmesine ve ciddi bir enfeksiyona (abse) yol açabilir. Bu durum ateş, ağrı, kızarıklık ve akıntı gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Tekrarlayan kist oluşumu: Patlayan kist, sıklıkla tekrar oluşma eğilimindedir. Bu durum, kronik bir sorun haline gelebilir.
- Cinsel fonksiyon bozuklukları: Kist patlaması veya enfeksiyon, cinsel ilişki sırasında ağrı ve rahatsızlık hissine neden olabilir.
- Üriner sistem problemleri: Büyük kistler, mesaneye veya üretraya baskı yaparak idrar yapma güçlüğüne yol açabilir.
Bartholin kisti patlaması ve komplikasyonları, acil tıbbi müdahale gerektiren durumlardır. Hemen doktorunuza başvurmanız önemlidir.
Bartholin Kisti Tedavisi
Bartholin kistlerinin tedavisi, kist büyüklüğü, semptomların şiddeti ve enfeksiyon durumuna göre planlanır. Tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir:
- Konservatif tedavi:
- Sıcak uygulama: Kist bölgesine sıcak uygulama, kisti açmaya ve drene etmeye yardımcı olabilir.
- Antibiyotik tedavisi: Enfeksiyon varlığında antibiyotik kullanımı gerekebilir.
- Kist aspirasyonu: Küçük, ağrılı kistler, iğne yardımıyla aspire edilebilir.
- Cerrahi tedavi:
- Marsupiyalizasyon: Kist duvarının kesilip açılarak, iç yüzeyinin dışarıya dikilmesi işlemidir.
- Kist eksizyonu: Kistlerin tamamen çıkarılması işlemidir.
Konservatif yöntemler başarısız olduğunda veya tekrarlayan kistler söz konusu olduğunda, cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilir. Doktorunuz, sizin durumunuza en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir.
