Kadın sağlığında sıklıkla kullanılan tümör belirteçlerinden biri olan CA 125, genellikle yumurtalık kanseri taramasında ya da takibinde kullanılan bir kan testidir. Ancak birçok kadın, bu testin sonucunda yüksek değerle karşılaştığında endişeye kapılır. Oysa ki CA 125 değeri yalnızca kanserle değil, bazı iyi huylu ve geçici durumlarla da yükselebilir. Bunlardan biri de idrar yolu enfeksiyonudur.

Bu yazımızda, “CA 125 idrar yolu enfeksiyonu ile yükselir mi?”, bu durum ne zaman ciddiye alınmalı ve jinekolojik açıdan nasıl değerlendirilmelidir gibi soruların yanıtlarını detaylıca sunuyoruz.

CA 125 Nedir?

CA 125 (Cancer Antigen 125), vücutta özellikle karın zarı (periton), rahim zarı (endometrium), akciğer zarı (plevra) gibi hücrelerden salgılanabilen bir proteindir. En çok epitelyal over (yumurtalık) kanserinde yükselir. Ancak aşağıdaki durumlarda da CA 125 değerinde artış görülebilir:

  • Endometriozis
  • Rahim içi iltihaplar (endometrit)
  • Adet dönemi
  • Gebelik
  • Karın içi sıvı toplanması (asit)
  • İdrar yolu enfeksiyonları
  • Karaciğer hastalıkları

Bu nedenle tek başına CA 125 yüksekliği, kanser tanısı koymak için yeterli değildir. Klinik tablo, muayene ve diğer görüntüleme bulguları ile birlikte değerlendirilmelidir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu CA 125 Değerini Yükseltir mi?

Evet, bazı vakalarda CA 125 değeri, idrar yolu enfeksiyonu gibi inflamatuar (iltihabi) durumlarda geçici olarak yükselebilir. Özellikle enfeksiyon karın alt bölgesine yayılmışsa ya da pelvik bölgede iltihabi bir yanıt oluşturmuşsa bu belirteçte artış görülebilir.

İdrar yolu enfeksiyonunun şu özellikleri varsa CA 125 değerini etkileyebilir:

  • Yüksek ateş ve sistemik yanıt varlığı
  • Enfeksiyonun alt idrar yollarını aşarak böbreklere (piyelonefrit) ulaşması
  • Pelvik inflamasyon (PID) ile birlikte seyretmesi
  • Vajinal enfeksiyonlar veya servikal iltihaplarla birlikte görülmesi

Bu tür durumlarda CA 125 değeri referans aralığının üzerine çıkabilir, ancak bu genellikle geçicidir ve tedaviyle birlikte normale döner.

Jinekolojik Açıdan Değerlendirme

Kadınlarda CA 125’in değerlendirilmesinde jinekolojik muayene büyük önem taşır. Çünkü bu belirteç sadece over kaynaklı durumlarda değil, aşağıdaki jinekolojik problemlerde de yükselmiş olabilir:

  • Endometriozis (çikolata kisti)
  • Yumurtalık kistleri
  • Myomlar
  • Pelvik inflamatuar hastalıklar
  • Servikal veya endometrial enfeksiyonlar
  • Adet dönemine yakın zamanlar

Eğer idrar yolu enfeksiyonu ile birlikte CA 125 değeri yüksek çıkmışsa, mutlaka vajinal muayene, pelvik ultrasonografi ve gerekirse MRI ile detaylı değerlendirme yapılmalıdır. Ayrıca enfeksiyon tedavisi sonrası tekrar test yapılarak değerlerdeki değişim izlenmelidir.

Ne Zaman Endişelenmeli?

CA 125 testi yüksek çıktıysa ancak aşağıdaki durumlar yoksa, enfeksiyon kaynaklı geçici bir yükselme olabilir:

  • Persistan (tekrar eden) yüksek CA 125 değeri
  • 35 U/mL üzerindeki sürekli artış eğilimi
  • Pelvik bölgede ele gelen kitle
  • Karın şişliği, kilo kaybı, iştahsızlık gibi sistemik belirtiler
  • Ailede yumurtalık veya meme kanseri öyküsü

Bu gibi durumlarda daha ileri testler (örneğin HE4 testi, ROMA skoru) istenebilir ve bir jinekolojik onkoloji uzmanı devreye alınabilir.

Tanı ve Takip

CA 125 yüksekliği durumunda şu testler istenebilir:

  • Tam idrar tahlili ve kültürü
  • Pelvik ultrasonografi
  • CA 125 tekrar testi (enfeksiyon tedavisinden sonra)
  • HE4 testi (gerekiyorsa)
  • Smear testi ve jinekolojik muayene
  • Kan iltihap göstergeleri (CRP, sedimantasyon)

Eğer yükselme enfeksiyon kaynaklıysa, antibiyotik tedavisi sonrası CA 125 değeri normale döner. Kalıcı bir yükseklik varsa jinekolojik hastalıklar yönünden ileri değerlendirme yapılır.

CA 125 idrar yolu enfeksiyonu ile yükselebilir, ancak bu yükselme çoğunlukla geçici ve inflamatuvar yanıta bağlıdır. Bu nedenle CA 125 testi sonucu değerlendirilirken, mutlaka klinik tablo, jinekolojik muayene ve diğer testlerle birlikte yorumlanmalıdır.

Kadın sağlığında doğru tanıya ulaşmak için tek bir laboratuvar sonucuna değil, bütüncül bir yaklaşıma ihtiyaç vardır. Şüpheli bir durum varsa panik yapmak yerine uzman hekime başvurmak en doğru adım olacaktır.