Doğum sonrası kanama, doğumdan sonra meydana gelen aşırı veya anormal miktardaki kanamadır. Doğum sonrası kanama, hem anne hem de bebek için hayati tehlike oluşturabilir. Bu nedenle, doğum sonrası kanama hızlı bir şekilde teşhis edilmeli ve uygun şekilde tedavi edilmelidir.
Doğum sonrası kanama, doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde veya doğumdan sonraki 12 hafta içinde meydana gelebilir. Bazı durumlarda, doğumdan sonraki 6 hafta içinde meydana gelen kanama da doğum sonrası kanama olarak kabul edilir.
Doğum sonrası kanama, doğum sırasında veya hemen sonrasında meydana gelen kanamanın devam etmesi veya yeniden başlaması olarak tanımlanabilir. Bu durum, annenin sağlığını ve yaşamını tehlikeye atabilir.
Doğum Sonrası Kanama Neden Olur?
Doğum sonrası kanama, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Bunlar arasında en yaygın olanlar:
- Uterus Atanisi: Doğum sonrası uterusun (rahim) kasılmamasından kaynaklanan kanama.
- Plasenta Retansiyonu: Plasentanın (kordon) tamamen doğmaması veya parçalarının uterusta kalması.
- Doğum Yolu Yaralanmaları: Doğum sırasında meydana gelen yırtıklar, kesiler veya diğer yaralanmalar.
- Koagülasyon Bozuklukları: Kan pıhtılaşma mekanizmasındaki sorunlar.
- Uterus Atanisi: Uterusun yeterince kasılmaması.
Bu nedenler, doğum sonrası kanamanın ortaya çıkmasına ve devam etmesine neden olabilir.
Doğum Sonrası Kanama Türleri
Doğum sonrası kanama, aşağıdaki türlerde görülebilir:
- Erken Doğum Sonrası Kanama: Doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde meydana gelen kanama.
- Geç Doğum Sonrası Kanama: Doğumdan sonraki 24 saat ile 12 hafta arasında meydana gelen kanama.
- Sekonder Doğum Sonrası Kanama: Doğumdan sonraki 24 saat ile 12 hafta arasında meydana gelen ve ilk 24 saat içinde gözlenmeyen kanama.
Bu kanama türleri, farklı nedenlere ve tedavi yaklaşımlarına sahiptir.
Doğum Sonrası Kanama Belirtileri
Doğum sonrası kanama, aşağıdaki belirtilerle kendini gösterebilir:
- Aşırı kanama (özellikle sargı bezi veya ped değişiminde)
- Hızlı veya düzensiz nabız
- Baş dönmesi veya sersemlik hissi
- Bulantı veya kusma
- Solgunluk veya solukluk
- Yorgunluk veya güçsüzlük
- Nefes darlığı
- Karın ağrısı veya krampları
Bu belirtiler, doğum sonrası kanama riskini gösterir ve hızlı tıbbi müdahale gerektiren acil durumlar olarak değerlendirilmelidir.
Doğum Sonrası Kanama Risk Faktörleri
Doğum sonrası kanama, aşağıdaki risk faktörlerine sahip annelerde daha sık görülebilir:
- Çoğul gebelik (ikiz veya daha fazla bebek)
- Plasenta previa (plasentanın rahim ağzını kapatması)
- Plasenta dekolmanı (plasentanın erken ayrılması)
- Uterus miyomu (rahimde lif tümörü)
- Preeklampsi veya eklampsi (yüksek tansiyon)
- Önceki doğumlarda kanama öyküsü
- Anemi (kansızlık)
- Pıhtılaşma bozuklukları
- Uterus atanisi veya gevşekliği
- Uzamış doğum süreci
- Doğum sırasında yapılan müdahaleler (vakum, forseps, sezaryen)
Bu risk faktörlerinin bilinmesi, doğum sonrası kanama riskinin önceden değerlendirilmesine ve uygun önlemlerin alınmasına yardımcı olur.
Doğum Sonrası Kanama Nasıl Önlenir?
Doğum sonrası kanama riskini azaltmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Doğum Öncesi Bakım: Düzenli doktor kontrolleri, kan testleri ve ultrasonlar ile doğum öncesi risklerin belirlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması.
- Aktif Doğum Yönetimi: Doğum sırasında uterus kasılmalarının desteklenmesi, plasentanın zamanında ve tamamen doğması için aktif müdahaleler.
- Doğum Sonrası Bakım: Doğumdan sonra uterus kasılmalarının ve kanama kontrolünün yakından izlenmesi, gerekirse ilaç veya cerrahi müdahaleler.
- Kan Ürünleri Hazırlığı: Riskli gebeliklerde kan ve kan ürünlerinin hazır bulundurulması.
- Sağlık Personelinin Eğitimi: Doğum sonrası kanama yönetimi konusunda sağlık personelinin düzenli eğitimi.
- Hasta Eğitimi: Annelerin doğum sonrası kanama belirtileri ve acil durumda yapılması gerekenler hakkında bilgilendirilmesi.
Bu önlemler, doğum sonrası kanama riskini azaltmak ve hızlı müdahale ile komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur.
