Doğumdan sonra kanama, doğum eyleminden sonra meydana gelen kanamadır. Doğum eylemi sırasında doğum kanalının genişlemesi ve plasentanın ayrılması nedeniyle uterus (rahim) içerisinde küçük damarlar yırtılır veya açılır. Bu durum, doğumdan sonra az veya çok miktarda kanamaya neden olur.
Doğum sonrası kanama, hem vajinal doğumlarda hem de sezaryen doğumlarda görülebilir. Ancak vajinal doğumlarda kanama miktarı daha fazla olabilir. Doğumdan sonra ilk 24 saat içinde en yoğun kanama yaşanır. Daha sonraki günlerde ise kanama miktarı giderek azalır.
Doğum sonrası kanama, normal bir durumdur ve hemen hemen tüm doğum yapan kadınlarda görülür. Ancak kanama miktarının normal sınırları aşması veya uzun sürmesi durumunda tıbbi müdahale gerekebilir.
Doğumdan Sonra Kanamanın Süresi
Doğumdan sonra kanama süresi, her kadın için farklılık gösterebilir. Genellikle doğum sonrası kanama aşağıdaki şekilde seyir eder:
- İlk 24 saat: En yoğun kanama dönemidir. Bu süre içinde adet kanamalarına benzer miktarda veya daha fazla kanama olabilir.
- 2-10 gün: Kanama miktarı giderek azalır ve kıvamı da daha suludur.
- 2-4 hafta: Kanama gittikçe azalır ve daha koyu kıvama dönüşür. Bu dönemde adet kanamalarına benzer bir kanama görülebilir.
- 4-6 hafta: Doğum sonrası kanama tamamen durur.
Bazı kadınlarda kanama süresi daha kısa veya daha uzun olabilir. Örneğin, sezaryen doğumlarda kanama daha az ve daha kısa sürebilirken, çoğul gebeliklerde veya zor doğumlarda kanama daha uzun sürebilir.
Doğum Sonrası Kanama Belirtileri
Doğum sonrası kanama, aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:
- Adet kanamalarına benzer miktarda veya daha fazla kanama
- Kanın koyu, kırmızı veya kahverengi olması
- Kanın pıhtılar içermesi
- Kanamanın ilk 24 saat içinde en yoğun olması ve sonraki günlerde azalması
- Kanama miktarının giderek azalması
Eğer kanama miktarı aşırı ve/veya uzun sürerse, aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
- Baş dönmesi
- Hızlı kalp atışı
- Solukluk
- Halsizlik
- Terleme
- Nefes darlığı
Bu belirtiler, doğum sonrası kanamaya bağlı olarak ortaya çıkan şok belirtileri olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Doğum Sonrası Kanama Nedenleri
Doğum sonrası kanama, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Başlıca nedenler şunlardır:
- Uterusun (rahimin) kasılamaması: Doğum sırasında uterusun etkili bir şekilde kasılmaması, kanama kontrolünü zorlaştırır.
- Plasenta parçalarının uterus içinde kalması: Doğum sırasında plasentanın tam olarak çıkmaması, kanama riskini artırır.
- Uterus atanisi: Uterusun doğum sonrası yeterince kasılmaması ve gevşemesi nedeniyle oluşan kanama.
- Doğum kanalındaki yırtıklar: Doğum sırasında oluşan yırtıklar, kanama kaynağı olabilir.
- Kan pıhtılaşma bozuklukları: Bazı kadınlarda doğum sonrası kan pıhtılaşma problemleri görülebilir.
- Enfeksiyon: Doğum sonrası oluşan enfeksiyonlar da kanamaya neden olabilir.
- Uterus inversiyonu: Uterusun normal pozisyonundan ters dönmesi, nadir görülen ancak ciddi bir kanama nedenidir.
Bu nedenlerden herhangi biri, doğum sonrası kanama riskini artırabilir. Bu durumda, sağlık personeli tarafından hızlı bir müdahale gerekebilir.
Doğum Sonrası Kanama Tedavisi
Doğum sonrası kanama, çoğu durumda kendiliğinden kontrol altına alınabilir. Ancak bazı durumlarda tıbbi müdahale gerekebilir. Tedavi yöntemi, kanamanın nedenine ve şiddetine göre belirlenir:
- İlaç tedavisi: Uterus kasılmasını uyaran ilaçlar (oksitosik ilaçlar) verilebilir.
- Uterin masaj: Doktorlar, uterusun dışarıdan manuel olarak masajı ile kanamayı kontrol etmeye çalışırlar.
- Uterus tamponatı: Uterus içine özel tampon yerleştirilerek kanama durdurulabilir.
- Cerrahi müdahale: Eğer diğer yöntemler başarılı olmazsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Bu işlemler, uterus ağızlarının dikilmesi veya uterusun çıkarılması (histerektomi) şeklinde olabilir.
Doğum sonrası kanama, acil bir durumdur. Kanama miktarı ve süresi normal sınırları aştığında, sağlık personeli tarafından derhal müdahale edilmelidir. Erken ve doğru tedavi, anne ve bebeğin sağlığı için kritik önem taşır.
