Dondurulmuş embriyo, yardımcı üreme teknolojileri kullanılarak üretilen ve sonraki kullanım için saklanan embriyolardır. Bu embriyolar, infertilite tedavisi sırasında oluşan fazla embriyoların dondurularak saklanması ile elde edilir. Dondurulmuş embriyoların kullanımı, tedavi maliyetlerini azaltır, ayrıca kadınların tekrar hamile kalma şansını artırır.
Peki, dondurulmuş embriyolar ne kadar süre saklanabilir? Bu yazıda, dondurulmuş embriyoların saklama süresi, saklama koşulları ve kullanım başarı oranları hakkında detaylı bilgi vereceğiz.
Dondurulmuş Embriyo Nedir?
Dondurulmuş embriyo, tüp bebek (IVF) tedavisi sırasında oluşan fazla embriyoların -180°C’de sıvı azot içeren tanklarda- dondurulması sonucu elde edilen embriyolardır. Bu embriyolar, gelecekte kullanılmak üzere saklanır.
Tüp bebek tedavisi sırasında, kadının yumurtalıklarından alınan yumurtalar, laboratuvarda döllendirilerek embriyolar oluşturulur. Bu embriyoların bir kısmı, kadının rahmine aktarılır. Kalan embriyolar ise dondurularak saklanır.
Dondurulmuş embriyolar, gelecekte ihtiyaç duyulduğunda çözdürülerek (tırnak) tekrar rahime aktarılabilir. Bu, kadının yeniden hamile kalmasını sağlar ve tedavi maliyetlerini azaltır.
Dondurulmuş Embriyonun Saklama Süresi
Dondurulmuş embriyolar, sıvı azot tankları içerisinde -196°C sıcaklıkta saklanabilir. Bu sıcaklık, embriyoların canlılığını uzun süre korumalarını sağlar.
Bilimsel çalışmalar, dondurulmuş embriyoların 10 yıla kadar saklanabileceğini göstermektedir. Bazı ülkelerde, dondurulmuş embriyoların 5 yıla kadar saklanmasına izin verilirken, diğer ülkelerde bu süre 10 yıla kadar uzatılabilmektedir.
Örneğin, Türkiye’de dondurulmuş embriyolar en fazla 5 yıl süreyle saklanabilir. Bu süre dolduktan sonra, embriyo sahibinin yazılı izni alınarak daha uzun süre saklanabilir. Ancak Türkiye’de dondurulmuş embriyoların en fazla 10 yıl saklanmasına izin verilmektedir.
Dondurulmuş embriyoların uzun süre saklanabilmesi, tüp bebek tedavisi gören çiftler için önemli bir avantaj sağlar. Çiftler, istedikleri zaman bu embriyoları kullanarak yeniden hamile kalma şansına sahip olurlar.
Dondurulmuş Embriyonun Saklanması İçin Gereken Koşullar
Dondurulmuş embriyoların uzun süre canlılığını koruyabilmesi için, belirli koşulların sağlanması gerekmektedir:
- Sıcaklık Kontrolü: Embriyolar, sıvı azot tankları içerisinde -196°C sıcaklıkta saklanmalıdır. Bu sıcaklık, embriyoların hücre yapısının bozulmasını engeller.
- Sterilite: Embriyoların saklandığı ortamın steril olması, kontaminasyon riskini en aza indirir. Tüm ekipman ve malzemeler düzenli olarak sterilize edilmelidir.
- Güvenlik Önlemleri: Sıvı azot tankları, yangın, elektrik kesintisi veya diğer acil durumlar karşısında güvenli olmalıdır. Yedek güç kaynakları ve alarm sistemleri bulunmalıdır.
- Düzenli Kontrol: Embriyoların durumu, sıvı azot seviyesi ve sıcaklık değerleri düzenli olarak kontrol edilmelidir. Herhangi bir sorun tespit edildiğinde hızlı müdahale edilebilmelidir.
- Hasta Kayıtları: Her bir hasta için ayrıntılı kayıtlar tutulmalı, embriyoların kimliği, saklanma tarihi, kullanım durumu vb. bilgiler eksiksiz şekilde kaydedilmelidir.
Bu koşulların sağlanması, dondurulmuş embriyoların uzun süre canlılığını korumasını ve başarılı bir şekilde kullanılmasını mümkün kılar.
Dondurulmuş Embriyo Saklama Yöntemleri
Dondurulmuş embriyolar, başlıca iki yöntemle saklanabilir:
- Yavaş Dondurma Yöntemi: Bu yöntemde, embriyolar yavaş bir şekilde dondurulur. Önce embriyolar -6°C’ye soğutulur, ardından -30°C’ye kadar soğutma işlemi devam eder. Son aşamada, embriyolar -196°C’deki sıvı azot tankına aktarılır.
- Hızlı Dondurma (Vitrifikasyon) Yöntemi: Bu yöntemde, embriyolar çok hızlı bir şekilde dondurulur. Embriyolar, sıvı azot içeren özel çözeltilere daldırılarak hızlıca dondurulur. Bu yöntem, embriyoların daha az hasara uğramasını sağlar.
Hızlı dondurma yöntemi, daha başarılı sonuçlar vermektedir. Vitrifikasyon yöntemiyle dondurulmuş embriyoların canlılık oranları, yavaş dondurma yöntemine göre daha yüksektir.
Dondurulmuş embriyolar, sıvı azot tankları içerisinde saklanır. Bu tanklar, embriyoların -196°C’de kalmasını sağlar. Tanklar, düzenli olarak kontrol edilir ve sıvı azot seviyesi tamamlanır.
Dondurulmuş Embriyonun Kullanımı ve Başarı Oranları
Dondurulmuş embriyolar, çiftlerin ihtiyaç duydukları zamanlarda çözdürülerek rahime aktarılır. Bu işlem, “Frozen Embryo Transfer” (FET) olarak adlandırılır.
FET işlemi, tüp bebek tedavisine göre daha az invaziv ve daha az maliyetlidir. Ayrıca, kadının yumurtalıklarına daha az müdahale edildiği için daha az yan etki görülür.
Dondurulmuş embriyoların başarı oranları, taze embriyolara göre biraz daha düşüktür. Ancak son yıllarda yapılan iyileştirmeler sayesinde, FET işlemlerinin başarı oranları giderek artmaktadır.
Günümüzde, dondurulmuş embriyoların canlı doğum oranları %30-50 arasında değişmektedir. Bu oran, taze embriyo aktarımına göre biraz daha düşük olsa da, çiftler için önemli bir seçenek olmaya devam etmektedir.
Dondurulmuş embriyoların kullanımı, tüp bebek tedavisinin maliyetlerini de azaltır. Çünkü çiftler, dondurulmuş embriyolarını kullanarak, yeni bir stimülasyon ve yumurta toplama işlemine gerek duymadan hamile kalma şansına sahip olurlar.
