Yumurta rezervi AMH değerleri menopoz ya da kısırlık şüphesi olan kadınlar başta olmak üzere çok sayıda kadını ilgilendirir. AMH, “anti mülleryen hormon” ifadesinin kısaltılmış halidir ve bu hormon üremeyi sağlayan hormonlardan biridir. Bu nedenle doğurganlık konusunda da önem taşıyan hormonlar arasında yer alır. AMH adlı hormon, kadınlarda menopoz dönemine kadar salgılanmaya devam eden bir hormondur.
Genellikle yumurta rezervi AMH değerleri ile ölçülür. Çünkü yumurta rezervini gösteren en basit yöntemlerden biri kandaki bu hormon seviyesinin ölçülmesidir. Rezerv azaldıkça hormon seviyesi de azalır. Peki, yumurta rezervini yükseltmek, erken menopozu önlemek mümkün mü? Bu soruların yanıtlarını detaylarıyla aktarmadan önce normal AMH değerlerinden söz edelim.
Yumurta Rezervi AMH Hormonu Değeri Kaç Olmalıdır?
Normal yumurta rezervi AMH değerleri kaç olmalı sorusuna 1.5 ila 4 ng/ml arası yanıtını verebiliriz. Düşük AMH değeri ise 1 ng/ml ve altında olan değerlerdir. Şayet düşük AMH değerlerine sahipseniz ve ilerleyen dönemde gebelik planlamanız varsa yumurta dondurma yöntemlerinden faydalanabilirsiniz. Bu konuda kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarından yardım alabilirsiniz.
Yumurta Rezervi AMH Düşüklüğünün Sebepleri Nelerdir?
Sadece tek bir nedene bağlı olarak yumurta rezervi AMH değeri düşük çıkmaz. Bunun birçok nedeni olabilir. Yaygın nedenler ise şöyledir:
- Yaşın ilerlemiş olması
- Daha önce yumurtalıkları etkileyen cerrahi operasyon geçirmiş olmak
- Genetik unsurlar
- Çevresel faktörler
- Aşırı ya da uzun süreli tütün ürünleri kullanımı
- Kemoterapi ya da radyoterapi tedavisi görmek
- Yumurta rezervinin azalmış olması
Bu arada yumurta rezervi AMH değerleri yaş dışında farklı nedenlerle de düşük ya da yüksek çıkabiliyor. Yumurtalıkla ilgili bir operasyon geçirmiş olmak bunun net bir örneğidir. Bazı genetik rahatsızlıklar ve özellikle turner sendromu da bunun örneklerinden biridir. Elbette bu durum, AMH düşüklüğünde yaş faktörünün önemli olmadığı anlamına gelmez.
Kadınlarda 30 yaş sonrasında yumurtalık kalitesinde düşüşler olmaya başlar. Bu süreç yavaş ilerler ve 35 – 40 yaş arasında artık yumurta kalitesinde ve yumurta rezervinde önemli oranda bir düşme meydana gelmiş olur. Fakat yumurta rezervi tükenmediği müddetçe yani menopoza girilmediği sürece hamile kalma olasılığı devam eder.
Kadınlar genellikle 4 milyon yumurta ile doğarlar. Bu sayı kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Ergenlik döneminde yumurta sayısı 400 bine geriler ve her regl döngüsünde yaklaşık olarak 1000 yumurta kaybedilir. Kadınlar 30 yaşa geldiklerinde ise yumurta sayısı çoğunlukla 100 bin civarında olur. 45 yaş civarında ise yumurta sayısı son derece düşüktür. Yapılan bir araştırmaya göre kadınların % 1’i 30’lu yaşlarda menopoza giriyor. Yani yumurta rezervi henüz 40 yaşına gelmeden tükeniyor. Dolayısıyla yaş faktörü yumurta rezervi düşüklüğünde önemli bir faktör olsa da AMH düşüklüğü sadece yaşa bağlı değildir.
Yumurta Rezervi AMH Testi Ne Zaman Yaptırılmalıdır?
Kadınlarda yumurta rezervi AMH testi kan numunesi alınarak yapılır. Koldan az miktarda kan numunesi alınması, bu testin yapılması için yeterlidir. Adet döneminde olmanın ya da olmamanın bir önemi bulunmaz. Ovulasyon döneminin herhangi bir zamanında bu test yapılabilir. Ancak doktorunuz size belirli bir tarihte testi yaptırmanızı önerdiyse bu öneriye uymanız önemlidir. Bu arada AMH düşüklüğünün tespit edilmesi halinde bazı testlerin de yapılmasına ihtiyaç olabilir. Özellikle kısırlık ya da menopoz şüphesi ile doktora başvurulduğunda AMH dışında bazı değerlerin de ölçülmesine ihtiyaç olur. Bu değerler genellikle E2, FSH olur.
AMH değerleri ile neler anlaşılabilir sorusu da sıklıkla gündeme geliyor. Bu değerler bazı konularda bilgi ya da fikir sahibi olmayı sağlar. AMH değerleri ile elde edilebilecek bilgilerden bazıları şu şekildedir:
- Kadının yumurtalık rezervinin değerlendirilmesi
- Menopoza girmenin tespit edilmesi
- Menopoz yaşının tahmini olarak belirlenmesi
- Yumurtalıkları etkileyen bir ameliyat sonrasında hasar tespitinin yapılması
- Kanser tedavisinin ardından yumurtalık rezervlerinin değerlendirilmesi
- Erken ya da geç puberte tanısı konması
- Polikistik over sendromu teşhisi
- Kısırlık (infertilite) tedavisinde OHSS riskinin değerlendirilmesi
- Tüp bebek tedavisinin başarı oranına dair tahminde bulunmak
- Yumurtalık tümörlerinin tanısı
- Yumurtalık tümörlerinin tekrarlama riskinin belirlenmesi
Yumurta Rezervi Düşüklüğü Tedavisi Var Mıdır?
Kadınlar yumurta rezervi AMH değerleri düşük çıktığında bunu yükseltmenin mümkün olup olmadığını merak ediyor. Yumurta rezervini yükseltmenin bir yolu yoktur. Kadınlar belirli bir yumurta sayısı ile dünyaya gelirler ve bu yumurta rezervi tükendiğinde de doğurganlıklarını kaybederler. Yumurta sayısını yükseltmek tıbbi olarak mümkün olan bir durum değildir. Ancak yumurta rezervinin daha hızlı tükenmesini önlemek için uygulanabilecek bazı yöntemler bulunuyor.
Bu yöntemler sağlıklı beslenme ve stresten uzak kalmayı kapsıyor. Tütün ürünleri ve alkol kullanılmamalı, aşırı kafein alınmamalı, fast food tarzı yiyeceklerden uzak kalınmalıdır. Elbette bunlar yumurta sayısını yükseltmez ancak yumurta rezervinin düşüşünü hızlandıran unsurları hayatınızdan çıkarmanızı sağlar. Ayrıca yumurta sayısının az olması kadınların asla hamile kalamayacağı anlamına da gelmiyor. Rezerv azaldığında da gebelik ihtimali vardır.
Erken Menopoz Engellenebilir Mi?
Kadınların yumurta rezervi AMH konusuna odaklanmalarının nedenlerinden biri de erken menopozdur. Bu noktada erken menopoz engellenebilir mi sorusu da gündeme geliyor. Yumurta rezervinin tükenmesi önlenemez bir durumdur. Bu nedenle kadınların menopoza girmesi ve erken menopoz durumu da önlenemez. Erken menopozu engelleyen bir yöntem yoktur.
Yumurta Rezervine Ne İyi Gelir?
Halk arasında yumurta rezervi AMH değerlerini yükseltmek için bazı bitki kürlerinin kullanılabileceği inanışı var. Ancak bunun doğru olmadığını belirtmemiz gerekir. Yumurtanın sayısını arttırmak için uygulanabilecek bir yöntem bulunmuyor. Dolayısıyla evde hazırlanan çeşitli kürlerle ya da bitki karışımları ile yumurta sayısı arttırılamaz. Sadece sağlıklı ve dengeli beslenme, sağlıklı bir yaşam sürme, alkol ve tütün ürünlerinden uzak durma gibi yöntemlerle yumurtanın kalitesini desteklemek mümkün olabilir.
Yumurta Gençleştirme İlaç Tedavisi Var Mıdır?
Öncelikle yumurta rezervi AMH düşüklüğü durumunda yumurtanın sayısını arttıracak bir tedavi olmadığını belirtmeliyiz. Kişinin yumurta rezervi arttırılamaz. Ancak yumurtanın kalitesini desteklemek için çeşitli yöntemler uygulanabilir. Bu durum, yumurta gençleştirme olarak da bilinir. Hücre yaşlanmasını geciktiren bazı takviyelerin kullanımı, yumurtanın kalitesini desteklemenin yollarından biridir. Doktora danışmak kaydıyla kullanılabilecek takviyelere DHEA, folik asit, A ve E vitamini, Koenzim Q 10 örneğini verebiliriz.
İlginizi çekebilir –> Menopoz Tedavisi
Sigara, Alkol Ve Kafein Yumurta Rezervine Etkisi Var Mıdır?
Kadınların tütün ürünleri kullanması, sıklıkla alkol alması ya da aşırı oranda kafein olması yumurta kalitesini olumsuz yönde etkiler. Aynı zamanda bu durumun yumurta rezervi düşüklüğüne de neden olduğunu söyleyebiliriz. Bu unsurlardan biri de strestir. Aşırı stresli bir yaşam süren kadınlarda da farklı bir etki unsuru olmadığı halde AMH değerleri düşük çıkabiliyor. Yaşam şeklinin yumurta kalitesini etkileyen faktörlerden biri olduğu unutulmamalıdır.
Yumurta Rezervi AMH Testi Adetliyken Mi Yapılır?
Adet döneminde yumurta rezervi AMH testi yapılabileceği gibi adet döneminin dışında da bu test uygulanabilir. Test, az miktarda kan numunesi alınarak gerçekleştirilir. AMH değerlerinin ölçülebilmesi için kadınların mutlaka adet döneminde olması gerekmiyor. Dolayısıyla menstrual siklusun herhangi bir döneminde testin yapılmasında sakınca olmaz. Siz de yumurta rezervi AMH konusunda merak ettiğiniz konuları ya da sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Tıkla öğren –> Adet Döneminde Hamile Kalma
