AMH testi anti müllerian hormon testinin kısaltılmış halidir. Vücuttaki anti müllerian hormonunun seviyesini ölçmek amacıyla gerçekleştirilen bu test özellikle kadınlarda yumurta rezervi durumunun belirlenmesinde tercih ediliyor. Bu hormon, granülosa adı verilen yumurta hücrelerinden salgılanıyor ve seviyesi de yumurtalıkların çalışma kapasitesine dair önemli bilgiler edinmeyi sağlıyor. Dolayısıyla kadınlarda kısırlık tanısının konması ya da tüp bebek gibi yardımcı üreme tekniklerinin uygulanması aşamalarında bu testin yapılmasına ihtiyaç duyulur. Elbette daha farklı nedenlerle de testin uygulanmasına ihtiyaç duyulabiliyor.
Basit bir test gibi düşünülse de aslında AMH testinin en önemli tetkiklerden biri olduğunu söyleyebiliriz. Nedeni ise ultrason görüntülemesinde izlenmesinin mümkün olmadığı küçük hücreler hakkında veri elde etmeyi sağlamasıdır. Dolayısıyla kadın hastalıkları ve doğum uzmanları bu test ile kadınlarda kısırlık tespiti gibi alanlarda bilgi edinebiliyor. Test sonucunda AMH değerinin yüksek çıkması ya da düşük çıkmasının ne anlama geldiği ise en çok merak edilen hususlar arasında yer alıyor. Bu soruların yanıtlarını ve merak edilen diğer konuları ele alacağız. Öncesinde söz konusu testin neden yapıldığını aktaralım.
AMH Testi Neden Yapılır?
Günümüzde AMH testi genellikle kadınlarda yumurtalık rezervine dair bir bilgi edinebilmek amacıyla gerçekleştiriliyor. Hatta yumurtalık rezervinin saptanmasında tercih edilen en önemli ve en güvenilir tetkik olduğunu söyleyebiliriz. Bununla birlikte yumurtalık kanseri araştırmasında da tercih edilen bir testtir. Kanserin tespit edilmesinde ve takip edilmesinde bu test sonucu önemli bir veri sunar.
Tüp bebek tedavisi kapsamında bazı risklerin belirlenmesinde de AMH testinden faydalanılır. Özellikle hiperstimülasyon (OHSS) riskinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilen bir test olduğunu belirtelim. Kadınlarda kimi zaman genital anomali olabiliyor ve bu anomalinin belirlenmesinde yani tanı konmasında söz konusu testten faydalanılıyor. Menopozun tespitinde ve aynı zamanda polikistik over sendromu tespitinde de kullanılan bir tetkik olduğunu ekleyelim.
AMH Hormonu Değeri Kaç Olmalıdır?
Özellikle bebek sahibi olmak isteyen yani gebelik planlayan kadınlar AMH testi sonucu normalde kaç olmalı sorusunun yanıtını merak ediyor. Bu konuda bilinmesi gereken unsur, bebek sahibi olmak için sadece normal AMH değerlerinin yeterli olmadığıdır. Yumurta sayısı kadar yumurta kalitesi de önemli ve daha pek çok unsurun da gebelikte önemli olduğunun altını çizelim. AMH değerleri ve nasıl yorumlandığı konusunda şu bilgileri aktarabiliriz:
- AMH > 4 ng/ml : ‘Yüksek’ olarak değerlendirilir.
- AMH 1.5 – 4 ng/m: ‘Normal’ olarak değerlendirilir.
- AMH < 1.5 ng/ml: ‘Düşük’ olarak değerlendirilir.
- AMH < 0.5 ng/ml: ‘Çok düşük’ olarak değerlendirilir.
AMH Değerini Korumak İçin Ne Yapılmalıdır?
Genellikle AMH testi sonucunda yumurta rezervi düşük çıkan kadınlar değeri korumak için ne yapmak gerektiğini de merak ediyor. Düşük olan yumurta rezervini yükseltmenin bir yolu olmadığından AMH düşüklüğünün tedavisi bulunmuyor. Kadınların sadece sağlıklı bir yaşam şeklini benimseyerek bu yaşam formunu korumaları önerilir. Eğer ileride gebelik planlanıyorsa yumurta dondurma işleminden faydalanılabilir.
AMH Düşüklüğünün Sebepleri Nelerdir?
Eğer AMH testi sonucunda MAH değeri 1 ng/ml’nin altındaysa bu durumda AMH düşüklüğünden söz edilebilir. AMH düşüklüğünün nedenleri ise şöyledir:
- Yaşın ilerlemiş olması
- Daha önce yumurtalıklarla ilgili cerrahi operasyonların yapılmış olması
- Genetik faktörler
- Çevresel unsurlar
- Tütün ürünleri kullanımı
- Aşırı alkol kullanımı
- Kemoterapi tedavisi görmüş olmak
- Radyoterapi tedavisi görmüş olmak
AMH Testi Ne Zaman Yaptırılmalıdır?
Öncelikle kadınların kendi isteklerine bağlı olarak AMH testi yaptırabileceklerini belirtelim. Gebelik planlamasını ertelemeyi düşünen ve 30 yaş üstü olan kadınlar genellikle yumurtalık rezervine dair fikir edinmek için söz konusu testi yaptırmayı tercih edebiliyor. Aynı zamanda herhangi bir neden bağlı olarak doktorunuz bu testi yaptırmanızı isteyebilir. Testin uygulanması için özel bir zamanı beklemek gerekmiyor.
Yumurta Rezervi Düşüklüğü Tedavisi Var Mıdır?
Maalesef günümüzde yumurta rezervinin yükselmesini sağlayacak bir tedavi bulunmuyor. Bu nedenle AMH testi yumurtalık rezervini öğrenmek isteyen kadınların yaptırması önerilen tetkiklerden biridir. Sadece bazı unsurların kadınlarda yumurta rezervini düşürdüğü tespit edildi. Bu unsurlar ise şu şekilde sıralanabilir:
- Tütün ürünleri kullanımı
- Stres ve kaygı
- Aşırı oranda alkol kullanımı
- Aşırı oranda kafein alımı
- Sürekli fast food tarzı yiyeceklerle beslenmek
- Doymuş yağ asitleri yönünden zengin gıdaları çok fazla tüketmek
Her ne kadar yumurta rezervinin yükselmesini sağlayacak bir tedavi olmasa da kadınlar yukarıda sıraladığımız unsurların tamamından uzak durarak yumurta rezervinin daha hızlı azalmasının önüne geçebilir. Bununla birlikte yumurta rezervinin azalmış olması durumunda ilerleyen dönemlerde gebelik elde edilebilmesi için yumurta dondurma işleminin uygulanması tercih edilebilir.
Bu konuda bilinmesi gereken önemli bir detaydan da söz edelim. AMH düşüklüğü, kadınların doğal yollarla hamile kalamayacağı anlamına gelmez. Ancak 1 yıllık düzenli ilişkiye karşın gebe kalınmadıysa yardımcı üreme tekniklerinden faydalanılması gerektiği de unutulmamalıdır. Eğer AMH değerinde belirgin bir düşüklük varsa 6 ay sonrasında tüp bebek tedavisi ya da diğer yardımcı üreme teknikleri uygulanabilir.
Erken Menopoz Engellenebilir Mi?
Kadınların sıklıkla merak ettiği bir diğer husus da erken dönemde menopoza girmenin nasıl önleneceği oluyor. Özellikle AMH testi sonucunda yumurta rezervinin az olduğu görüldüğünde bu konu daha fazla gündeme geliyor. Ancak tıpkı yumurta rezervinin yükselmesini sağlamanın mümkün olmadığı gibi erken menopozu önlemek de mümkün değildir. Sadece erken menopoza neden olabilen unsurları hayatınızdan uzak tutabilirsiniz.
AMH Düşüklüğünde Hangi Başka Testler Yapılmaktadır?
Uygulanan AMH testi sonucunda AMH değerinin düşük çıkması halinde bazı testlerin yapılması tercih edilebilir. Kadınların kısırlık ya da erken menopoz şüphesi ile doktor başvurmaları durumunda bazı ek tetkikler yapılabiliyor. Bu testlere şu örnekleri verebiliriz:
- Ultrason
- E2
- FSH
AMH Testi Adetliyken Mi Yapılmaktadır?
Bu test sadece damar yolundan az miktarda kan numunesi alınarak gerçekleştiriliyor. Bu nedenle adet döneminde yapılabildiği gibi adet dönemi dışında da herhangi bir zaman diliminde yapılabilir. Doktorunuzun AMH testi için önerdiği zamanı tercih etmenizde fayda olacaktır.
Yumurta Gençleştirme Mümkün Müdür?
Daha önce de değindiğimiz gibi AMH testi ile yumurta rezervinin düşük olduğu belirlendiğinde bu rezervi yükseltmenin bir yolu bulunmuyor. Ancak bazı yöntemlerle mevcut yumurtaların kalitesini desteklemek mümkündür. Buna halk arasında yumurta gençleştirme adı da verilebiliyor. Ancak kesinlikle doktor kontrolünde uygulanması gereken yöntemler olduğunu unutmamalısınız. Ek tedavi olarak da nitelendirilebilecek olan bu yöntem kapsamında DHEA, A vitamini, E vitamini, folik asit ya da Koenzim Q10 gibi takviyeler alınabilir.
İlginizi çekebilir –> Menopoz tedavisi
AMH Düşükse Yumurtalar Dondurulur Mu?
Hamilelik planlaması olan kadınlara AMH testi uygulandığında yumurta rezervi düşük çıkabiliyor. Bu durumda kadınlar en kısa zamanda hamile kalma ya da yumurta dondurma seçeneklerinden birini tercih etmek durumunda oluyor. AMH değerinin düşük çıkması yumurta dondurma işlemine engel olmaz. Yumurta dondurma işleminin gerçekleştirilebilmesi için yumurta rezervinin mutlaka yüksek olması ya da belirli bir seviyenin üzerinde olması gerekmiyor. Dolayısıyla AMH düşükse yumurta dondurulabilir.
Merak edenler için –> Vajinismus tedavisi
30 Yaşında AMH Değerleri Kaç Olmalıdır?
Her kadında yumurta rezervi durumu değişebilir ve bu durumun tamamen yaşla doğru orantılı olduğunu söyleyemeyiz. 30 yaşında olan her kadının AMH testi sonucunun aynı çıkması beklenemez. AMH testine dair sorularınızı ve merak ettiğiniz konuları yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Bilgi sahibi olun –> Gebelikte antibiyotik
